سرپ (Serp) چیست؟ چرا سرپ گوگل در سئو وبسایت مهم است؟

تسلط بر موتور جستجوی گوگل و بخش‌های مختلف آن یکی از موضوعات بسیار مهم برای متخصصان سئو است. در واقع وقتی تمام تلاش متخصصان سئو کسب رتبه‌های بهتر در نتایج موتورهای جستجو است؛ طبیعی است که باید با موضوع اصلی کار خود یعنی موتورهای جستجو به‌طور کامل آشنا باشند. سرپ (SERP) هم به عنوان مهم‌ترین بخش موتور جستجوی گوگل و سایر موتورهای جستجو از نظر کاربران، در این زمینه بسیار موثر است. بر همین اساس در این مقاله می‌خواهیم به بررسی این مفهوم، اهمیت آشنایی با آن، ساختار آن و اثر آن در سئو صحبت کنیم. بنابراین اگر می‌خواهید بدانید سرپ چیست با این مقاله همراه ما باشید.

سرپ گوگل چیست؟

سرپ مخفف اصطلاح Search Engine Results Pages است. به عنوان مثال وقتی شما کلیدواژه‌ای را در گوگل جستجو می‌کنید؛ صفحه نتایج ارائه شده در گوگل SERP نام دارد. بنابراین سوال سرپ چیست پاسخ ساده‌ای دارد. از سویی تمام تلاش‌های متخصصان سئو رساندن صفحات وب‌سایت خود به صفحه اول و نتایج اولیه این صفحه در جستجوهای مختلف است.

بنابراین عجیب نیست که مفهوم سرپ چقدر مهم باشد. همچنین آشنایی با ساختار سرپ نیازمند آشنایی با مفاهیم دیگری در حوزه سئو است. به عنوان مثال فرم نمایش لینک‌های سایت‌ها در نتایج جستجو و همین‌طور انواع فرم‌های ارائه اطلاعات در این صفحه، از موضوعاتی است که دانستن آن برای هر متخصص سئو و البته هر صاحب سایتی مهم است.

اهمیت آشنایی با سرپ گوگل در سئو وبسایت

باید با تجربه باشید تا بدانید که بهترین محل برای مخفی کردن چیزی، صفحه دوم گوگل است. در واقع تا شما نتوانید به صفحه اول گوگل بیایید؛ حتی قرار گرفتن در نتیجه اول صفحه دوم نیز تقریبا هیچ مزیتی نسبت به سایر صفحات عقب‌تر ندارد. به عبارت دقیق‌تر بیش از نود درصد کاربران تنها در نتایج صفحه اول به دنبال موضوع مورد نظر می‌گردند. حتی بیش از هفتاد و پنج درصد آنها تنها بر روی سه نتیجه ابتدایی کلیک می‌کنند. اینجاست که آشنایی با ساختار SERP گوگل کمک می‌کند تا بهتر بتوانید صفحات سایت خود را به رتبه مورد نظر برسانید.

از سویی تنها حضور در نتایج بالا کفایت نمی‌کند؛ بلکه باید آنچه از صفحات سایت شما به عنوان نمونه به کاربر در نتایج جستجو نشان داده می‌شود؛ به قدر کافی مرتبط و جذاب باشد تا کلیک کاربر را دریافت کند. همچنین معمولا نباید پاسخ سوال را در همان سرپ به کاربر ارائه دهید؛ چون در این حال کاربر دیگر دلیلی برای کلیک کردن روی لینک مدنظر ندارد.

رویکرد نمایش نتایج در سرپ گوگل

ربات‌های گوگل روزانه میلیاردها صفحه تازه ساخته شده و از پیش موجود در وب را بررسی می‌کنند. این بررسی‌ها با هدف سنجش کیفیت محتوا، ساختار سایت، ارجاعات بیرونی و… انجام می‌شود. هدف از این کار نیز ارائه نمره به هر صفحه بر اساس فاکتورهای مختلف است. این فاکتورها همان عواملی هستند که بعضا با نام فاکتورهای موثر در سئو نام آن را شنیده‌اید. در واقع همین سیستم منجر به رتبه‌بندی صفحات سایت‌ها در جستجوهای مختلف و شکل گرفتن صفحه سرپ می‌شود.

البته موارد گفته شده تنها در مورد نتایج ارگانیک است. در کنار نتایج ارگانیک، گوگل در صفحه سرپ موتور جستجوی خود، امکان درج آگهی را نیز فراهم کرده است. این آگهی‌ها که با نام تبلیغات در گوگل شناخته می‌شود؛ با پرداخت پول و راه‌اندازی کمپین در سرویس گوگل ادز ممکن می‌شود. البته در اینجا نیز ترتیب نمایش آگهی‌ها در SERP گوگل بر اساس یک مزایده در لحظه و به ترتیب بالاترین پیشنهاد و همین‌طور بر اساس امتیاز کیفی صفحه آگهی شده انجام می‌شود.

در کنار نتایج ارگانیک معمولی و آگهی‌های پولی، فرم دیگری از نتایج نیز در سرپ گوگل دیده می‌شود. این نتایج که با نام اسنتیپت‌های ویژه گوگل شناخته می‌شود؛ برای موضوعات و محتواهای خاص ساخته شده‌اند. به عنوان مثال نمایش نتایج به صورت پرسش و پاسخ یکی از این اسنیپت‌ها است. حضور در این سبک از نمایش سرپ، به دلیل فرم خاص و کاربردی‌تر، به هرچه بیشتر دیده شدن یک سایت کمک می‌کند. این در حالی است که برای حضور در آنها نیز باید موارد خاصی را در سئو رعایت کرد.

با این مقدمه در این مقاله می‌خواهیم به بررسی دقیق‌تر هریک از این بخش‌ها بپردازیم.

نتایج جستجوی ارگانیک

همچنان و هنوز می‌توان نتایج جستجوی ارگانیک را مهمترین بخش SERP گوگل دانست. در این بخش و در هر صفحه از نتایج، 10 لینک به نمایش درمی‌آید. به هر نتیجه یک اسنیپت می‌گویند. ترتیب نمایش این صفحات نیز بر اساس رتبه سئو آنها تعیین می‌شود. مواردی مثل سئوی داخلی، سئوی خارجی، کیفیت محتوا و ارتباط با کلیدواژه جستجو شده از مهم‌ترین عوامل تعیین رتبه یک صفحه هستند. با این حال در این مقاله نمی‌خواهیم با جزئیات به فاکتورهای سئو بپردازیم.

نکته مهم دیگر در مورد نتایج ارگانیک در سرپ گوگل، اطلاعات نمایش داده شده در آن است. به‌طور خلاصه یک نتیجه در این بخش شامل عناصر زیر است:

• آیکون سایت
• نام سایت
• عنوان صفحه
• توضیحات صفحه

همچنین در نظر داشته باشید که گوگل بر اساس فاکتورهای خاصی، از جمله استفاده شما از کدهای خاص اسکیما و داده‌های ساختاریافته در سایت مدنظر، گاهی اطلاعاتی را به یک نتیجه اضافه می‌کند. به عنوان مثال نام نویسنده، تاریخ انتشار، امتیاز بررسی، تصویر شاخص یا حتی چند لینک پرکاربرد از سایتِ همان اسنیپت، از  جمله این موارد است.

از سویی دقت کنید کنید که نرخ کلیک روی یک نتیجه، علاوه بر داشتن رتبه بالا به داشتن ترکیبی مناسب از عناصر گفته شده نیز مرتبط است. به عنوان مثال عنوان و توضیحات یک صفحه مهم‌ترین بخش رساندن پیام شما به کاربر است. در واقع کاربر از طریق خواندن این متونِ خلاصه، می‌تواند حدس بزند که محتوای صفحه شما تا چه حد به سوال یا نیاز او پاسخ می‌دهد. بنابراین هنگام طراحی و تولید محتوای یک صفحه، استفاده از تگ‌های Title و Description و نگارش متنی جذاب، ترغیب‌کننده و مرتبط بسیار مهم است.

نتایج جستجوی پولی

دومین بخش مهم در نتایج جستجوی گوگل، نتایج جستجوی پولی است. نتایج جستجوی پولی از نظر ظاهری شباهت زیادی با نتایج جستجوی ارگانیک دارند. این ویژگی کمک می‌کند تا عموم کاربران، آنها را در کنار نتایج ارگانیک به عنوان یک کل واحد در نظر بگیرند.

با این حال گوگل در کنار آنها عنوان Sponsored یا Ad را قرار داده تا کاربران متوجه باشند که این نتایج در واقع آگهی هستند. همچنین آگهی‌های قابل ثبت در سیستم گوگل ادز می‌توانند حاوی عناصر دیگری نیز در ساختار خود باشند. به عنوان مثال قرار دادن دکمه تماس، چند لینک زیرمجموعه و پیشنهاد تخفیف از جمله این موارد هستند.

در نظر داشته باشید که سرویس تبلیغات در گوگل به دلیل هدفمندسازی بسیار گسترده و دقیق و مبتنی بودن بر نتایج جستجوی کاربران، در حال حاضر بهترین انتخاب برای راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی پولی در وب است. همچنین این سرویس راه‌کاری است که بدون از دست دادن زمان و با پرداخت هزینه به ازای دریافت کلیک، بتوانید سایت خود را در بالای صفحه SERP گوگل قرار دهید. البته در نظر داشته باشید که کمپین‌های گوگل ادز نیز مانند همه کمپین‌های پولی، با پایان یافتن اعتبار کمپین متوقف می‌شوند.

در نهایت به‌طور میانگین در هر صفحه SERP گوگل 3.1 نتیجه مرتبط با تبلیغات پولی قرار می‌گیرد. این آگهی‌ها در بالا، پایین و همچنین گاهی سمت راست نتایج گوگل قرار می‌گیرند.

فیچرد اسنیپت‌های سرپ

سومین بخش قابل توجه در ساختار یک صفحه SERP اسنیپت‌های ویژه یا Featured Snippet است. فیچر اسنیپت‌ها در واقع می‌کوشند با استخراج بخش کوتاهی از محتوای یک صفحه وب و نمایش آن به شکلی ویژه، صفحه SERP را پربارتر و مفیدتر کنند. این ویژگی قطعا موجب راحتی کاربران و زودتر به نتیجه رسیدن جستجوهای آنها می‌شود. به عنوان مثال اگر شما در گوگل کلیدواژه «سال تاسیس ویکی پدیا» را جستجو کنید. در همان ابتدای نتایج و با استفاده از این امکان به شما اطلاعات ضروری را ارائه می‌دهد. بنابراین این ویژگی کار کاربران را ساده‌تر می‌کند.

با این وجود همین ویژگی مثبت موجب می‌شود تا نرخ کلیک کاربران بر روی نتایج کاهش پیدا کند. چون گاهی دیگر دلیلی برای این کار وجود ندارد. این موضوع از موارد مورد مناقشه میان متخصصان سئو و دپارتمان موتور جستجوی گوگل در سال‌های اخیر بوده است. بنابراین یک مشاور حرفه ای سئو برای استفاده از فیچر اسنیپت‌های مناسب یک کسب‌وکار باید دیدگاهی عمیق داشته باشد. با این حال باید توجه کنید که همچنان و در مجموع فیچر اسنیپت‌ها می‌توانند با اهداف سئو و بازاریابی دیجیتال شما هماهنگ شوند. بنابراین تلاش برای قرار گرفتن صفحات سایت در این سبک از نتایج سرپ گوگل به کمک استفاده از کدهای خاص آن، در مجموع در فرآیند سئو مفید خواهد بود.

در ادامه به معرفی مهم‌ترین فیچرد اسنیپت‌های موجود در SERP گوگل می‌پردازیم.

پاراگراف (Paragraph)

این سبک نمایش اطلاعات در سرپ، پاسخ به درخواست یا سوال احتمالی کاربر را در قالب یک پاراگراف نمایش می‌دهد. به عنوان مثال اگر کلیدواژه‌های جستجوی کاربر شامل سوالاتی مانند چگونه، چه کسی، چرا، چه زمانی و چه چیزی باشد؛ احتمال نشان داده شدن پاسخ خلاصه آن در این قطعه بیشتر است. می‌توان گفت فیچرد اسنیپت پاراگراف، پر نمایش‌ترین سبک آن در SERP گوگل است.

به عنوان مثال اگر عبارتی مانند چه کسی آمریکا را کشف کرد را جستجو کنید؛ نتیجه‌ای مشابه نمونه زیر دریافت خواهید کرد:

اگر می‌خواهید صفحات مرتبط سایت شما نیز در پاسخ به سوال کاربران به این شکل نمایش داده شود؛ مهم‌ترین نکته ارائه پاسخ واضح و مختصر به سوالات احتمالی کاربران در متن مقاله است. برای رسیدن به این هدف نیز نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• محتوای خود را به روشی منطقی و آسان برای دنبال کردن مجهز کنید. استفاده از سرفصل‌ها و زیرعنوان‌ها برای شکستن متن به زیربخش‌های کوچک‌تر، اسکن کردن متن و درک آن را ساده‌تر می‌کند.
• از جملات و پاراگراف های کوتاه و ساده استفاده کنید؛ زیرا این کار به خوانایی و هضم آسان مطالب شما کمک می‌کند.
• پاسخی واضح و مختصر به سوال احتمالی کاربر، در پاراگراف‌های ابتدایی محتوا ارائه دهید. این روش احتمال نمایش آن را در یک اسنیپت پاراگراف افزایش می‌دهد.
• برای کمک به توضیح و تشریح پاسخ خود، اطلاعات و مثال‌های پشتیبانی‌کننده را وارد کنید. با این حال محتوای پاسخ را متمرکز نگه داشته و از درج اطلاعات غیرضروری یا نامرتبط خودداری نمایید.

لیست‌ها (Lists)

اسنیپت‌های لیست شباهت زیادی به اسنیپت پاراگراف دارند. با این حال به جای یک پاراگراف از متن، یک لیست از متن را به نمایش می‌گذارند. مثلا اگر کلید واژه «سبک های دکوراسیون داخلی» را جستجو کنید؛ با تصویری مشابه تصویر زیر روبه‌رو می‌شوید:

برای نوشتن محتوایی که بتواند در یک اسنیپت لیست نشان داده شود؛ باید روی ایجاد یک فهرست ساختار یافته از موارد یا نکات مربوط به درخواست کاربر تمرکز کنید. همچنین نکات زیر در این زمینه کمک‌کننده است:

• برای این کار محتوای خود را در یک لیست ساختاریافته سازماندهی کنید. به عبارت ساده‌تر با استفاده از دکمه بولت‌گذاری یا شماره‌گذاری در ویرایشگر انتشار محتوای خود، می‌توانید این کار را انجام دهید.
• استفاده از جملات و عبارات کوتاه و ساده برای هر بولت یا شماره، اسکن و درک محتوا را برای کاربران و ربات‌های موتورهای جستجو آسان‌تر کند.
• اطلاعات پشتیبان و مثال‌هایی را برای هر مورد در فهرست قرار دهید. با این حال محتوا را متمرکز نگه دارید؛ و از درج اطلاعات غیرضروری یا نا مرتبط خودداری کنید.

جدول (Table)

این اسنیپت ویژه، داده‌ها را در قالب یک جدول نمایش می‌دهد. این جدول مقایسه و تطبیق بخش‌های مختلف اطلاعات را برای کاربران آسان‌تر می‌کند. البته این سبک فیچرد اسنیپت در وب فارسی کمیاب است. با این حال اگر عبارتی مثل قالیشویی شمال تهران را جستجو کنید؛ جدولی مانند تصویر زیر را در نتایج جستجو خواهید دید:

برای نوشتن محتوایی که بتواند به عنوان یک اسنیپت ویژه جدولی نمایش داده شود؛ باید روی ارائه داده‌ها یا اطلاعات در قالب جداول ساختاریافته تمرکز کنید. جداولی که درک و مقایسه موارد مختلف را برای کاربران آسان‌تر کند. برای این کار توجه به نکات زیر کمک‌کننده است:

• داده ها یا اطلاعات خود را در یک جدول ساختار یافته، به کمک سطرها و ستون‌ها برای ارائه بهتر داده‌ها و آسان کردن مقایسه قرار دهید.
• از عناوین واضح و توصیفی برای هر ستون و ردیف در جدول استفاده کنید. این به کاربران کمک می‌کند تا مفهوم داده‌ها را درک کنند.
• اطمینان حاصل کنید که داده‌های جدول دقیق و به‌روز هستند. این کار به افزایش اعتبار محتوای شما کمک می‌کند؛ و احتمال نمایش آن را به عنوان اسنیپت جدول افزایش می‌دهد.
• اطلاعات پشتیبان و مثال‌هایی را برای کمک به توضیح و تشریح داده‌های جدول بگنجانید. البته محتوا را همچنان متمرکز نگه دارید؛ و از درج اطلاعات غیرضروری یا نامرتبط خودداری کنید.

ویدئو (Video)

این اسنیپت ویژه یک یا چند ویدیو را در نتایج جستجو نمایش داده و گاهی حتی امکان تماشای مستقیم آن را در صفحه SERP گوگل در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در این زمینه مثال‌های فراوانی وجود دارد. به عنوان مثال با جستجوی کلیدواژه «ویدئو آموزشی OET» تصویر زیر را در سرپ گوگل مشاهده خواهید کرد.

طبیعتا تنها راه برای قرار گرفتن محتوای شما در این سبک نمایش سرپ گوگل، استفاده از ویدئو در صفحات است. ایجاد یک ویدیو با کیفیت بالا که پاسخی واضح و مختصر به درخواست کاربر ارائه می‌دهد. همچنین ویدئو باید محتوای اصلی صفحه شما را تشکیل دهد. برای رسیدن به این هدف در نظر گرفتن نکات زیر نیز مفید است:

• ویدیویی با کیفیت بالا، یعنی واضح، مختصر و آموزنده تولید کنید. مطمئن شوید که تمام نکات کلیدی مربوط به جستجوی کاربر را پوشش داده‌اید. همچنین استفاده از طرح‌های زیبای بصری برای نشان دادن نکات خود در ویدئو را فراموش نکنید.
• از یک عنوان واضح و توصیفی برای ویدیو استفاده کنید. این کار به کاربران کمک می‌کند تا محتوای ویدیو را درک کرده و احتمال نمایش آن در اسنیپت ویدئو افزایش یابد.
• قرار دادن نسخه متنی ویدئو در صفحه‌ای که ویدئو در آن قرار گرفته، راه دیگری است که به گوگل برای درک محتوای ویدئو و افزایش احتمال حضور آن در اسنیپت ویژه ویدئو کمک می‌کند.
• استفاده از کلمات کلیدی مرتبط در عنوان، توضیحات و برچسب‌ها، مهم‌ترین نکات برای سئو ویدئو است.

تصویر (Image)

این فیچار اسنیپت، تصاویر را در سرپ گوگل برای جستجوی متنی نمایش می‌دهد. این حالت اغلب با شرح یا توضیح مختصر تصویر همراه است. وجود تصویر به افزایش احتمال کلیک کاربر روی لینک کمک می‌کند. برای درک ظاهر این اسنیپت ویژه می‌توانید کلیدواژه «بافت یقه اسکی» را جستجو کنید. بعد از این جستجو نتایجی مشابه زیر خواهید دید:

ایجاد تصاویر با کیفیت بالا که پاسخی صحیح و مختصر به جستجوی کاربر می‌دهد؛ بهترین راه‌کار برای قرار گرفتن در این اسنیپت ویژه در سرپ گوگل است. همچنین رعایت موارد زیر برای رسیدن به این هدف کمک‌کننده است:

• از یک عنوان واضح و توصیفی برای تصویر استفاده کنید. این کار به گوگل کمک می‌کند تا محتوای تصویر را درک کرده و احتمال نمایش آن در یک قطعه تصویر را افزایش دهد.
• یک متن جایگزین برای تصویر در متن صفحه وب که تصویر در آن جاسازی شده است قرار دهید. در صورت استفاده از خدمات سئو وردپرس این کار ساده‌تر از سایر سیستم‌های مدیریت محتوا قابل انجام است.
• با قرار دادن کلمات کلیدی مرتبط در عنوان تصویر، نام و متن جایگزین، تصویر را برای جستجو بهینه کنید.

سایر فورد اسنیپت‌ها

علاوه بر موارد گفته شده چندین اسنیپت ویژه دیگر نیز وجود دارد؛ که در بخش پایانی این مقاله آنها را به اختصار معرفی کرده‌ایم.

جعبه پاسخ مستقیم (Direct Answer Box): وقتی که جستجویی پاسخ ساده و مستقیم دارد. مثلا با جستجوی کلیدواژه «تبدیل ریال به دلار» در گوگل آن را خواهید دید.

گراف دانش (Knowledge Graph): این گراف در سمت راست سرپ گوگل و برای نمایش اطلاعاتی منسجم درباره یک شرکت، فرد مشهور یا موارد مشابه نشان داده می‌شود. مثلا با جستجوی کلید واژه «مریم میرزاخانی» در گوگل آن را خواهید دید.

پکیج محلی (Local Packs): وقتی به دنبال یک جستجوی محلی مثل «کافه تهران» هستید؛ این فیچرد اسنیپت را خواهید دید.

پرسش و پاسخ (FAQ): در برخی جستجوها در قالب پرسش و پاسخ در همان صفحه SERP گوگل پاسخ‌ها نمایش داده می‌شود. نمایش این مورد در جستجوی فارسی امروزه بسیار کمتر شده است.

نتایج توییتر (twitter): این اسنیپت ویژه آخرین توییت‌های حساب یا حساب‌های کاربری مرتبط با جستجو را نشان می‌دهد.

برترین داستان‌ها (Top Stories): در این اسنیپت ویژه برترین لینک‌های خبری مرتبط با موضوع نمایش داده می‌شود.

نتایج خریدنی گوگل (Google Shopping Results): البته این فیچرد اسنیپت را از طریق تبلیغات در گوگل می‌توان فعال کرد. در این حالت محصولات آگهی شده مرتبط، به شکل مرسوم نمایش محصولات در فروشگاه‌های آنلاین در کنار نتایج سرپ گوگل نمایش داده می‌شود.

در پایان امیدواریم پاسخ سوال سرپ چیست را به‌طور کامل دریافت کرده باشید. آشنایی با این مفاهیم فنی برای تمامی صاحبان سایت مفید بوده و مثلا در هنگام دریافت خدمات سئو و بهینه سازی سایت به آنها در انتخاب تیم‌های حرفه‌ای‌تر و برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری بهتر کمک می‌کند.